Kinderen doen het liefst wat ze het leukst vinden. Met die gedachte in het achterhoofd ging sportmarketingbureau 2Basics vorig jaar aan de slag met de opdracht die het kreeg van de Nederlandse Volleybalbond Nevobo: volleybal populairder maken onder jongeren. Al veel scholen hebben inmiddels kennisgemaakt met Smashbal, een spel waarbij de spectaculairste beweging van de sport centraal staat. (bron: sportknowhowxl.nl)
Van oudsher heeft volleybal een sterke positie op basis- en middelbare scholen, maar die staat de laatste jaren wel onder druk. Andere sporten zijn in opkomst en het bewegingsonderwijs staat onder druk. Dat constateert ook Joëlle Staps, algemeen directeur van de Nevobo: “Volleybal is een relatief moeilijke sport, voor zowel leerlingen als docenten. In de traditionele zes-tegen-zes vorm komt het zeker niet voor alle leeftijden goed uit de verf.”
Nieuwe varianten
Het volleybal wil een vaste waarde blijven in de gymzaal. Daarvoor waren nieuwe, toegankelijke varianten nodig. 2Basics, onder andere bekend van het programma Schooljudo kreeg de opdracht daarover na te denken. Inspiratie haalden zij van het schoolplein. Staps: “Ze zijn kinderen zelf gaan vragen wat ze leuk en minder leuk vonden aan de sport. Bijna unaniem kwam de smash naar voren als 'gaaf'.”
Op hoog niveau is de smash een moeilijk te voeren beweging, maar de basis is eenvoudig. “Iedereen kan uit stand tegen een bal aan slaan. Kinderen beginnen daar uit zichzelf op jonge leeftijd al mee, bijvoorbeeld met een ballon.” De Nevobo en 2Basics werkten samen aan een bijbehorend spellenboek dat bol staat van ideeën en oefeningen met een verschillende moeilijkheidsgraad. Het enige dat kinderen nodig hebben om die uit te voeren is de makkelijk te hanteren Smashbal, een elastieken koord als net en eventueel stoepkrijt om de bal in een aangegeven vak te slaan. “Wij willen nadrukkelijk verder kijken dan de gymzaal en met de sport een transfer maken naar veldjes en pleintjes in de wijk. Kinderen moeten op straat kunnen smashen, zoals ze er nu voetballen.”
5.000 uren clinics op scholen
Het eindspel Smashbal wint snel aan bekendheid, onder meer omdat de bond zich ten doel gesteld heeft in het jaar dat er grote volleybaltoernooien naar Nederland komen, vijfduizend uren clinics te geven op scholen. “Het Dames-EK en het WK Beach met finales in respectievelijk Rotterdam en Den Haag zijn een unieke kans om de sport eenboost te geven. Dit zijn echte eyecatchers, showcases die laten zien wat we in huis hebben. De wedstrijden zijn op televisie en we krijgen veel aandacht. Dat kan zeker een nieuwe generatie volleyballers aanspreken.”
Dat die zich per definitie moeten aansluiten bij een bond of vereniging noemt Staps een ouderwetse gedachte. “Ik begrijp het wel. Die structuur is nu nog belangrijk, omdat het aantal leden bepalend is voor de Lotto-gelden, maar laten we eerlijk zijn: het is niet meer van deze tijd.” De algemeen directeur ziet een veranderende behoefte bij jong en oud. Het product volleybal past zich daaraan aan. “Niet per se iedere week een wedstrijd voor een club, maar bijvoorbeeld door meer toernooien te organiseren. Wie mee wil doen, betaalt een inschrijfgeld. Zo ontstaat een nieuwe geldstroom.”
Alternatief voor gestrande Messi's
Smashbal is dus niet primair ontwikkeld om de Nevobo aan meer leden te helpen. Wel is het een middel om volleybal toegankelijker en aansprekender te maken. De grootste uitstroom vindt nu, net als bij veel andere sporten, plaats in de leeftijdscategorie 14-18 jaar. Staps ziet juist bij jongeren in die groep veel mogelijkheden, vooral bij jongens. Volleybal is nu vooral populair bij meisjes. De smash is juist favoriet bij jongens. “Als die trend zich doorzet wordt volleybal vanzelf een mooi alternatief voor voetballers die zo rond hun twaalfde gaan inzien dat ze niet de nieuwe Messi zijn. Volleybal komt door een nieuwe variant als Smashbal eerder in het vizier van een veel grotere groep. Dat is de winst.”
Ontstaan Smashball
Hoe werven we jongens voor de volleybalsport? Is een vraag die al lange tijd bij zowel de verenigingen als de Nevobo leeft. Vanaf seizoen 2010 heeft de Nevobo een nieuwe methodiek ontwikkeld die zich vooral richt op de belevingswereld van jongens. In deze nieuwe spelvorm staat de Smash centraal. De Nevobo heeft samen met een aantal pilotverenigingen deze spelvorm getest en geëvalueerd.
Smashball is een uitdagend volleybalspel voor de jeugd waarin de meest aantrekkelijke volleybaltechniek, de Smash, centraal staat. Hierdoor krijgt het volleybal een stoer, aantrekkelijk en uitdagend karakter.
Het Smashball wordt momenteel zowel binnen de trainingen van verenigingen als binnen de gymles van het onderwijs gegeven. Ook neemt deze methodiek een centrale positie in binnen de Smash! Battles, hét volleybalconcept voor het voortgezet onderwijs.
SMASH! voorgezet onderwijs
Voor de doelgroep 13-18 jaar is Smashball inmiddels doorontwikkeld naar het SMASH! concept voor het voortgezet onderwijs. Vakdocenten gaan hier met SMASH! Battles aan de slag. In de gymles krijgen jongeren Smashballlessen die hen voorbereiden op de eindvorm: de SMASH! Battle. In een SMASH! battle speel je 2 tegen 2 of 3 tegen 3 Smashball. Om dit nieuwe concept voor het voortgezet onderwijs groots aan te kondigen worden er in 2015 in 5 steden grote SMASH! Battles georganiseerd in samenwerking met 2Basics. De battles gaan plaatsvinden in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Apeldoorn en Groningen.
